Juf, kunnen twee jongens trouwen?
Seksuele diversiteit…ook voor de basisschool?!
Op een Roze zaterdag, een dag waarop een positieve impuls wordt gegeven aan de bewustwording én acceptatie van gender- en seksuele diversiteit, stond ik met een kraam van Gendi. leraren die langsliepen vroegen mij: heb je ook materialen voor het primair onderwijs? En is het wel slim om seksuele diversiteit op de basisschool te behandelen? In deze blog leg ik waarom mijn antwoord op beide vragen volmondig JA is.
Juf, kunnen twee jongens trouwen?
Leerlingen op de basisschool gaan door verschillende ontwikkelingsfases heen die raken aan gender- en seksuele diversiteit. In de basisschoolleeftijd kan het bijvoorbeeld gaan om seksestereotiep gedrag. Denk aan het spelen in de poppenhoek door meisjes en het spelen met auto’s door jongens. Kinderen op de basisschool worden zich steeds meer bewust van sociale normen en gaan vaker om met kinderen van dezelfde sekse. Ze zijn bezig met vragen als: kunnen twee jongens trouwen? Waarom heeft zij twee moeders? Mogen jongens en meisjes samen spelen?
Sluit aan bij de ontwikkeling en leefwereld van kinderen
Op de vraag of het verstandig is om op de basisschool aandacht te besteden aan seksuele diversiteit, is mijn antwoord: ja! Je sluit daarmee aan bij de ontwikkeling die kinderen doormaken en geeft ze daar de ruimte voor. Aandacht geven aan dit onderwerp kun je gelukkig op een kleine en verfijnde manier doen, die aansluit bij de leefwereld van kinderen. Bijvoorbeeld door samen naar het antwoord te zoeken op vragen die ze hebben. In een veilige setting gesprekjes te voeren en terloops stereotiepe en niet stereotiepe voorbeelden te gebruiken tijdens je lessen.
School als veilige ‘oefenplaats’
De school is een oefenplaats waar jouw leerlingen leren omgaan met verschillen en overeenkomsten. Ze leren zichzelf en de ander ontdekken en respect te hebben voor elkaar. Veiligheid is key. Jij kunt zorgen voor een fijne en open sfeer in de klas. Door je leerlingen steeds mee te geven dat iedereen welkom is, dat iedereen mag bepalen op wie ze verliefd zijn en dat je zelf mag weten wat je later wil worden.
“Door aandacht voor seksuele diversiteit werk je direct aan een positieve schoolcultuur, bevorder je de sociale veiligheid in de school én geef je leerlingen de ruimte om zichzelf te leren kennen.”
Paarse vrijdag… en het hele jaar door
Een dag als Paarse Vrijdag (2e vrijdag van december) is een uitgelezen kans om het expliciet met je leerlingen te hebben over verschillen en overeenkomsten en dat iedereen er mag zijn. Maar het werkt nóg beter wanneer je het hele jaar door aandacht besteedt aan gender- en seksuele diversiteit. Misschien denk je nu: help, daar heb ik geen tijd voor of hoe moet ik dat dan doen? Gelukkig zit het vaak in kleine acties gedurende de dag, week of maand. Zeg eens “Een vrouw die werkt bij de brandweer” of lees eens een boek voor waarin een koning en een koning verliefd op elkaar worden. Juist deze kleine momenten zorgen voor normalisering bij je leerlingen: het is er en het mag er zijn.
Hoe ga ik aan de slag?
Om terug te komen op de andere vraag van bezoekers aan de markt; is er materiaal voor het basisonderwijs? Ja! Er is genoeg. Op Gendi vind je materialen voor het basisonderwijs over seksuele diversiteit en tips hoe je in de klas aan de slag gaat. Hieronder deel ik er een paar om met de klas aan de slag te gaan, je collega’s te betrekken én hoe je zelf genderbewust kunt handelen in de klas en school.
- Ga het gesprek in de klas aan met de (gratis) Kletskaartjes Jongens tot en met Meiden. Door het met leerlingen te hebben over thema’s als gender en seksualiteit kun je praten over respect en bijvoorbeeld overeenkomsten tussen jongens en meisjes en tussen mensen die verliefd zijn.
- Hang samen met de kinderen een van de twee Gendi-posters op. Afgesproken: een poster die erover gaat dat woorden pijn kunnen doen. De Aan de slag kalender: deze poster helpt jullie herinneren aan themadagen waarop je met elkaar even kunt bedenken wat die dag te maken heeft met respect voor diversiteit.
- Maak seksuele diversiteit bespreekbaar met je collega’s. Dat kan naar aanleiding van concrete dingen zoals: hoe ziet onze boekenkast er uit? Staan er boekjes tussen die te maken hebben met gender- en seksuele diversiteit? Maak een mix van stereotiepe en niet-stereotiepe boekjes (want stereotiep is ook oké). Gendi heeft een aantal voorbeelden van regenboogboeken verzameld.
- Wees je bewust van hoe jij genderbewust handelt in de klas. In de visual Genderbewust handelen (po) vind je snelle aandachtspuntjes waar je op kunt letten. Door hier mee bezig te zijn, geef je leerlingen de ruimte om genderonafhankelijke keuzes te maken.
Als bonus geef ik je een kijktip mee: ‘No More Boys and Girls’. Een documentaire met een experiment: gaan leerlingen van 7 jaar anders denken als ze niet meer door een roze of blauwe bril bekeken worden?
Wil je meer inspiratie? Neem dan vooral een kijkje bij de Gendi-tips, de lesmaterialen en inspiratie op deze website.