• 1. Onderzoek eerst wat jouw leerlingen willen weten en leren.

  Probeer erachter te komen wat het vertrekpunt van jouw leerlingen is; wat weten ze al? Wat willen ze weten? Wat leeft er onder hen?

  • Ga in gesprek met (GSA)Een GSA (Gender & Sexuality Alliance) is een groep studenten die regelmatig samen komen en activiteiten (willen) organiseren om acceptatie van lhbt-studenten te bevorderen.leerlingen.
  • Ga te rade bij de mentor van vorig jaar. Is er toen aandacht aan het thema besteed? Zo ja, hoe ging dat en wat kun jij ervan leren?
  • Blijf gedurende het schooljaar op de hoogte over hoe leerlingen op je school staan tegenover gender- en seksuele diversiteit en wat ze willen leren.
  • Heb je een leerling in de klas van wie je zeker weet dat deze lhbti⁺ is? Informeer eerst óf en hóe deze een les hierover wil ervaren. Forceer niets, er zijn meerdere manieren om bij alle leerlingen aandacht te geven aan deze onderwerpen.

  In goed onderbouwde lesmethodes zit vaak een element waardoor je tegemoetkomt aan de wensen van je leerlingen. De module Lang Leve de Liefde is bijvoorbeeld opgebouwd op basis van vragen en behoeften van leerlingen en docenten.

• 2. Bereid je voor op de les, met oog voor je eigen vaardigheden en ervaring.

  Voorbereiding is belangrijk, zodat je kunt anticiperen op eventuele lastige vragen, en alvast na kunt denken over wat je zelf wel en niet wilt delen.

  • Zoek concrete handvatten voor het voorbereiden op de les. Kijk eens bij Lesmaterialen en Kennis & inspiratie op Gendi.nl. Of kijk op seksuelevorming.nl en www.lesgevenindeliefde.nl om een specifieke vormingsles te geven.
  • Bedenk van tevoren hoe je om kunt gaan met uiteenlopende en misschien heftige reacties. Zie visual Stappenplan voor een veilig gesprek.
  • Bedenk wat jij zelf vindt van het onderwerp of thema dat je behandelt in de les. Probeer jouw mening zo min mogelijk te laten doorschemeren. De visual Docentrollen laat zien welke rollen jij kan aannemen.
  • Stel de (leer)doelen niet te hoog.
  • Bepaal het startpunt (gezien verschillen in culturele achtergrond, leeftijd en onderwijsniveau) en bouw de les op.

• 3. Zorg voor een veilige setting.

  Wanneer je weet hoe je leerlingen zich verhouden tot gender- en seksuele diversiteit (zie tip 1), kun je beter werken aan een opbouw voor een les of aandacht voor het thema. Naast kennis, wat er leeft onder je leerlingen, jullie schooltype, het vak dat je geeft en jullie curriculum is veiligheid in de klas en op school een belangrijke voorwaarde.

  Heb je het idee dat jouw klas of school er nog niet veilig genoeg voor is? Dan kun je het beste beginnen met lessen waar diversiteit in geïntegreerd is. Of met lessen over relationele en seksuele vorming. Bij Lesmaterialen en Kennis & inspiratie vind je tips, tools en erkende interventies die je hiervoor kunt gebruiken.

• 4. Richt je vooral op het bevorderen van empathie.

  Lessen die empathie en het verminderen van vooroordelen bevorderen, helpen mee aan het goed en veilig bespreekbaar maken van gender- en seksuele diversiteit.

  Denk bijvoorbeeld aan het (laten) vertellen van een persoonlijk verhaal, het tonen van een video of filmfragment of het bekijken van een theatervoorstelling. Wanneer leerlingen zich middels persoonlijke verhalen echt gaan inleven in een persoon uit een andere groep, bijvoorbeeld iemand die behoort tot de lhbti+ gemeenschap, dan ervaren zij empathie voor die ander en verminderen de negatieve gevoelens (Pettigrew & Tropp, 2008).

• 5. Bereid je voor op de dialoog die tijdens de les kan plaatsvinden.

  Het is aan te raden om bij het behandelen van het thema gender- en seksuele diversiteit in de les, je te verplaatsen in jouw leerlingen. Vraag jezelf eens het volgende af:

  • Wat zouden deze onderwerpen bij déze leerlingen oproepen?
  • Welke verschillende meningen zouden er, gezien de achtergronden van de leerlingen, kunnen heersen met betrekking tot het lesonderwerp?
  • Hoe is de groepsdynamiek van deze klas wat betreft gevoelige onderwerpen?
  • Hoe zien deze leerlingen mij met betrekking tot deze onderwerpen?
  • Wat heb ik zelf nog extra nodig?
  • Bedenk welk type gesprek je wilt voeren en welke rol(len) je hierbij wilt innemen. Zie de visual Docentrollen.

• 6. Ga bewust om met stereotyperende situaties in je lesmethodes.

  Veel methodes gaan alleen over het reflecteren op diversiteit en het uitwisselen van meningen. Dat is niet voldoende voor het werken aan een positieve houding (laat staan het bevorderen van pro-sociaal gedrag). Een goede les gaat verder en geeft expliciet aandacht aan het nuanceren van man/vrouw-rollen en stereotypen.

  Haak er eens op in als je in je lesmethode stereotyperende situaties ziet. Voorbeelden van vader en moeder, man-vrouw huwelijken. Dit kun je gemakkelijk omzeilen door er variatie in aan te brengen. Vandaag gebruik je een man-vrouw huwelijk in de les als voorbeeld, maar volgende week twee mannen die getrouwd zijn.

• 7. Maak gebruik van een gastles.

  Gastlessen kunnen erg waardevol zijn. Bijvoorbeeld als er een ervaringsdeskundige aan het woord is. Zo iemand zorgt voor representatie van lhbti+-personen en vergroot de beeldvorming van leerlingen. Het artikel Gastlessen maakt je o.a. wegwijs in waar je een gastspreker vindt.

  Plan een gastles wel zorgvuldig in. Werk er naartoe en praat erover na. Bouw er een project omheen, geef voorbereidende lessen, en/of bouw de gastles uit tot een reeks van op elkaar aansluitende gastlessen. En zorg dat je zelf aanwezig bent en blijft tijdens een gastles. Zo weet je wat er behandeld is, en kun je er bij situaties waar nodig op teruggrijpen. Bekijk ook de Tips voor lhbtiqa+ voorlichters in de klas (pdf) van Movisie.

Meer tips?

• Lees het artikel van Rutgers en SOA Aids NL: Veilig een les geven over gender en seksuele diversiteit.