Tips voor de Zilveren Weken

1. Hoe gaat het met iedereen?

In de periodes na de vakantie is het vaak weer onrustig in de klas. Ga na wat er in jouw klas speelt. Hoe gaat het met iedereen? Zijn er dingen gebeurd in de vakantie? Vergeet online daarbij niet. Zitten er nieuwe leerlingen in de klas om mee kennis te maken?

2. Investeer in kennismaking en ontmoeting

Besteed aan het begin van het schooljaar – in de Gouden Weken – genoeg tijd om met elkaar kennis te maken. Iemand die je echt kent, zal je namelijk minder snel kwetsen. Stel je zelf ook de vraag ‘hoe goed mogen de leerlingen mij kennen?’ Zeker als het gaat over relaties, gender en seksualiteit is het goed daar vooraf over na te denken.

• Voor de basisschool kun je gebruik maken lesmateriaal ‘Met wie woon jij?‘. Het is een kwartetspel waarmee leerlingen elkaars thuissituatie een beetje te leren kennen.

3. Maak afspraken over taalgebruik

‘Homo!’ is een van de meest gebruikte roepwoorden op scholen. Veel leerlingen realiseren zich niet hoe ongemakkelijk en pijnlijk dit voelt voor iemand die zelf ‘homo’ is of daarover twijfel”. Maak met elkaar duidelijke afspraken over hoe je respectvol praat met en over elkaar en welke woorden en termen jullie niet gebruiken.

• Met de poster Afgesproken! Kun je hierover in gesprek gaan met je klas.
• Voor het vo kun je het spel Gedragen Gedrag spelen.
• Het artikel ‘De impact van grapjes’ biedt leraren inspiratie om na te denken over de effecten van taalgebruik en ‘grapjes’ voor de veiligheid en hoe je ongewenste gedrag kunt voorkomen.

4. Zorg dat iedereen zichzelf durft te zijn

Er anders uitzien en doen dan de rest. Voor pubers is het moeilijk om af te wijken van de norm. En net zo moeilijk om mensen te accepteren die afwijken. De jongen die niet macho is of zich ‘vrouwelijk’ gedraagt. Het meisje dat weigert een jurk te dragen op het gala. Juist in de Gouden- en Zilveren Weken is het goed om hier weer met je leerlingen te praten over ‘anders zijn’ en ‘jezelf kunnen zijn’. Want hoe meer je jezelf kunt zijn, hoe veiliger je je voelt, hoe leuker school is, hoe beter je kunt leren en jezelf ontwikkelen.

• Gebruik de kletskaartjes over Gender- en Seksuele diversiteit (po) om een gesprek hierover te starten in de klas.
• Voor het vo en mbo is er de campagne ‘Ik ben…’.

5. Vraag hoe leerlingen genoemd willen worden

Genderidentiteit is iets waar veel jongeren zich mee bezighouden. Op hun profielen op de sociale media schrijven ze steeds vaker dat ze hij, zij of hen genoemd willen worden. Als je in een nieuwe klas de namen van de leerlingen vraagt, zou je er standaard bij kunnen vragen welk voornaamwoord (pronouns) op dit moment bij hen past. Dat dit nieuw of ongemakkelijk kan zijn, is normaal.

• Kijk maar eens naar de fotostrip ‘Het is hen, meneer!‘.
• En lees het inspiratie artikel ‘Waarom inclusieve taal belangrijk is’.
• Oefen met het gebruik van voornaamwoorden via de online tool Pro-Now.

6. Blik terug en kijk voorruit

Blik in de Zilveren Weken samen terug. Sta stil bij de afspraken die jullie maakten aan het begin van het jaar. En als jullie meededen: wat hebben we gedaan en geleerd met Paarse Vrijdag? Kijk vooruit. Hoe zorgen we er samen voor dat we er een mooi nieuw jaar van maken waarin iedereen zich veilig en prettig voelt in de groep?

• Op de website van School & Veiligheid vind je lestips en ideeën die je kunt doen met de Zilveren weken.
• Oefeningen voor: De Zilveren Weken (pdf, 2019)

7. Werk het hele jaar door aan een positieve, veilige sfeer

Werken aan een positieve en veilige sfeer, ook wat betreft seksuele en gender diversiteit – gebeurt als het goed is, het hele schooljaar door.

• Bekijk de Gendi-tips Een positieve schoolcultuur (po) – Gendi, Een positieve schoolcultuur (vo) – Gendi, Een positieve schoolcultuur (mbo) – Gendi
• Grijp vaste kalendermomenten aan gedurende het schooljaar waarbij je ruimte kunt geven aan gender- en seksuele diversiteit. Denk bijvoorbeeld aan Vader- en Moederdag, Kinderboekenweek, Week voor Respect en Paarse Vrijdag. Op Gendi vind je voor al deze momenten en themadagen inspiratie en (les)suggesties. Bestel voor het basisonderwijs de Aan de slag-kalender’. Een poster waar je in een oogopslag ziet welke dagen hiervoor geschikt zijn.
• Doe mee met de Week Tegen Pesten in september. Zeker als er onveiligheid en pesten is vanwege seksuele diversiteit of gender.