Zo zorg je voor een veilige school voor transgender leerlingen

Hoe veilig voelen (lhbti⁺)-leerlingen zich?

Onderzoek hoe veilig (lhbti⁺) leerlingen zich bij jullie voelen. Dat kan door middel van monitoring; een instrument om het gevoel van sociale veiligheid bij leerlingen in kaart te brengen. Op basis van de uitkomsten van de monitor kan het gevoerde beleid rondom sociale veiligheid worden geëvalueerd. Stel waar nodig beleid bij en maak nieuwe afspraken bijvoorbeeld rondom pesten.

De website van School & Veiligheid geeft uitleg over de verplichte monitoring en verwijst naar betrouwbare instrumenten.

Transgender leerlingen voelen zich over het algemeen onveiliger op school dan andere leerlingen. Ze worden twee tot zes keer vaker gepest of ervaren een vorm van geweld.

Zorg voor begeleiding

Wees er als zorgcoördinator (en zorgadvies-team) van bewust dat een leerling in transitie begeleiding nodig heeft. Stem daarin af met de leerling en (met goedkeuring) met andere docenten, zoals de leerkracht lichamelijke opvoeding. Praat in de klas niet over de transitie, tenzij de leerling aangeeft hier over te willen vertellen.

Transgender Netwerk Nederland (TNN) pleit voor een zorgcoördinator die vanaf het begin van de transitie betrokken is bij de leerling, tot ruim daarna. Het is verstandig om het welzijn van de transgender leerling te blijven volgen.

Model Zorgprotocol genderdiversiteit

Naast persoonlijke begeleiding van de leerling is het belangrijk dat je als school weet welke verantwoordelijkheden je hebt. Dit kun je verder onderzoeken en vastleggen zodat je dit duidelijk kunt communiceren als een leerling zich meldt met gevoelens die verwant zijn aan genderincongruentie. Of als diens ouders aankloppen met vragen.

Patiënten Belangenorganisatie Transvisie heeft daarvoor een Modelzorgprotocol ontwikkeld voor scholen in het basis- en middelbaar onderwijs.

Spijker je kennis bij

Misschien wil je meer weten over wat transgender isKort door de bocht ben je ‘cisgender’ als je je identificeert met het geslacht dat bij je geboorte werd genoteerd. Nog korter door de bocht ben je ‘transgender’ als dat niet het geval is. Dat is waarschijnlijk voor 3,9% van de Nederlanders het geval..

Om een indruk te krijgen van de belevingswereld van een transgender jongen of meisje kun je een VR-film bekijken waarin je o.a. meemaakt hoe een transgender persoon school beleeft. De film (en toolkit) vind je op de website van TNN: VR Experience – Transgender Netwerk.

In het GenderDoeboek voor scholen– een publicatie van Transgender Netwerk Nederland (TNN) – staat uitgebreide informatie en uitleg over transgender voor scholen. Wil je meer weten over hoe je transgender jongeren kunt ondersteunen? Doe dan de 15 minuten durende e-learning Jong & transgender voor zorgprofessionals van Movisie.

Praten met respect

Als leerkracht wil je een veilige sfeer creëren waarbinnen leerlingen kunnen leren om bewust, respectvol en verantwoordelijk om te gaan met hun eigen gender en seksualiteit én die van de ander. Praten over het onderwerp transgender leert leerlingen om zich integer en respectvol te gedragen, maar vraagt wel om zorgvuldigheid. Ook als je geen transgender leerling in de klas hebt of er geen weet van hebt.

Het artikel Tips om veilig te praten over transgender in de klas helpt je om het voor iedereen veilig te houden.

Sta open

Laat als onderwijsprofessional weten dat je er voor de (transgender) leerling bent door dit tegen die persoon te zeggen. Of laat het blijken door positieve opmerkingen over de lhbti ⁺-community of door het ophangen van bijvoorbeeld een poster met lhbti⁺-thema. Wees oprecht en vertel dat je dingen soms ook niet goed snapt of nog niet weet, maar dat je je best wilt doen en dat je leerling altijd bij jou terecht kan.

Verwijs door naar hulp

Denk mee en verwijs de leerling zo nodig naar andere personen binnen school of daarbuiten. Bij onveiligheid, ongewenst gedrag of een klacht kunnen leerlingen (en hun ouders) terecht bij de vertrouwenspersoon of het aanspreekpunt pesten. Of verwijs leerlingen naar de zorgcoördinator of student coach voor ondersteuning.

Op de pagina ‘Hulp en informatie voor lhbti+ jongeren’ staan (websites van) expertorganisaties waar onderwijsprofessionals lhbti+ leerlingen naar kunnen verwijzen voor informatie en hulp.

Maak gebruik van expertorganisaties

Ook onderwijsinstellingen kunnen bij veel (belangen)organisaties voor transgender personen terecht met vragen, voor informatie en ondersteuning. Op de pagina Genderincongruentie in het onderwijs vind je verwijzingen naar de (websites van) deze organisaties.

Adviespunt voor scholen

Heb je vragen over sociale veiligheid op school in relatie tot genderincongruentie? Neem dan contact op met het Adviespunt van Stichting School & Veiligheid. Deskundige medewerkers denken graag met je mee en kunnen je verwijzen naar de juiste ondersteuning.